Panel van deskundigen onthult het nieuwste onderzoek naar de vele voordelen van EPA en DHA in medische voeding

Nieuw onderzoek onderzoekt de voordelen van EPA en DHA in een klinische omgeving

• Naarmate de wereldbevolking vergrijst en de prevalentie van niet-overdraagbare aandoeningen (NCD's) toeneemt, groeit de vraag naar geschikte voedingsinterventies en gerichte medische voedingsoplossingen die inspelen op de steeds complexere behoeften van patiënten, de resultaten verbeteren en helpen om de kosten van de gezondheidszorg te verlagen.
• Een recent artikel gepubliceerd in het tijdschrift Nutrients onderzoekt het laatste wetenschappelijke onderzoek achter omega-3 vetzuren eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) en hoe deze ingrediënten kunnen bijdragen aan een betere levenskwaliteit en betere klinische resultaten bij patiënten en oudere volwassenen.
• Het panel van deskundigen onderzocht de voordelen van EPA en DHA in specifieke therapeutische gebieden en patiëntenpopulaties, en besprak hoe dit inspireert tot de ontwikkeling van meer gerichte en smakelijke medische voedingsoplossingen.

De levensverwachting neemt wereldwijd toe, wat leidt tot een hogere prevalentie van leeftijds- en leefstijlgerelateerde niet-overdraagbare ziekten (NCD's) en een toenemend aantal patiënten en oudere  mensen met complexe medische behoeften. Optimale voedingszorg is essentieel voor deze mensen omdat het helpt een gezonde immuunfunctie te ondersteunen, medische complicaties te verminderen en het herstel en de onafhankelijkheid van patiënten te bevorderen. Ziektegerelateerde ondervoeding - een aandoening die wordt gekenmerkt door onvoldoende inname van energie, eiwitten en/of micronutriënten als gevolg van ziekte of behandeling van ziekte - komt echter vaak voor bij veel klinische aandoeningen en kan leiden tot een slechtere prognose. Als zodanig kunnen medische voedingsproducten - zoals orale voedingssupplementen of enterale voeding - nodig zijn om voedingstekorten bij kwetsbare patiënten aan te pakken, zodat ze de best mogelijke klinische resultaten behalen.

Een nieuw gepubliceerd artikel op   onderzoekt het toenemende wetenschappelijke bewijs dat de inname van eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) in verband brengt met de gezondheid van patiënten en hoe deze ingrediënten ouderen en patiënten ondersteunen1. Op basis van het beschikbare onderzoek heeft het deskundigenpanel geconcludeerd dat de verstrekking van orale voedingssupplementen of enterale en parenterale formules met EPA en DHA kan helpen om een aantal patiëntenpopulaties in verschillende therapeutische gebieden te ondersteunen.

We belichten hier de belangrijkste conclusies en wetenschappelijke inzichten die in het artikel zijn gepubliceerd.

EPA en DHA bieden veelbelovende voordelen op verschillende therapeutische gebieden

Chronische ontsteking is meestal aanwezig bij mensen met NCD's. Het ondersteunen van de oplossing van ontstekingen en ervoor zorgen dat deze goed worden gereguleerd in het lichaam, wordt daarom als passend beschouwd bij de behandeling van ziekten. Van de omega-3 vetzuren met lange keten, EPA en DHA, is bekend dat ze een rol spelen in de menselijke gezondheid en de normale werking van het immuunsysteem, waarbij een van hun belangrijkste acties bestaat uit het verminderen van ontstekingen en het bevorderen van de oplossing ervan.^1,2,3 Onderzoek toont aan dat deze brede werking helpt bij het verminderen van medische complicaties en het ondersteunen van de voedingsbehoeften van patiënten in veel verschillende therapeutische gebieden.4,5,6,7 In de nieuwe publicatie identificeerde het deskundigenpanel een rol voor EPA- en DHA-voeding in een aantal patiëntenpopulaties en medische aandoeningen, waaronder cognitieve gezondheid, leeftijdsgerelateerde afname van spiermassa, kanker, chirurgische patiënten en ernstig zieke patiënten.8,9,10 Bijgevolg moet een adequate toevoer van omega-3 vetzuren met lange keten worden gezien als een cruciaal onderdeel in de voedingsbehandeling van patiënten die met deze aandoeningen worden geconfronteerd.

Onderzoeksoverzicht: wat zijn de belangrijkste toepassingsgebieden voor EPA en DHA?

• Cognitieve achteruitgang: Naarmate mensen langer leven, is cognitieve achteruitgang een steeds groter probleem voor de volksgezondheid geworden en het aantal mensen met dementie zal tegen 2030 naar verwachting oplopen tot 75 miljoen.12 Het deskundigenpanel besprak dat er steeds meer aanwijzingen zijn dat inname van EPA en DHA de gezondheid van de hersenen kan ondersteunen en zelfs cognitieve achteruitgang kan helpen vertragen, met name in de vroege stadia van dementie. ^{One study showed that omega-3 LCPUFA supplementation had a small effect on memory in non-demented older people, whereas another report showed it had an effect on executive function.13,14 Another analysis found a beneficial effect of omega-3 LCPUFA supplementation on the progression of cognitive decline at an early stage in individuals with the ApoE ε4 genotype – an important genetic risk factor for age-dependent chronic diseases, including Alzheimer’s disease.15 However, the expert panel concluded that EPA and DHA intervention is less likely to have a beneficial effect on individuals experiencing dementia that has progressed beyond the mild stage.16,17,18,19,20 This is supported by a recent meta-analysis which determined that EPA and DHA is most beneficial in patients presenting with the early stages of Alzheimer’s disease and makes individuals with mild cognitive decline the most promising targ}
• Sarcopenie: Ouderdom gaat gepaard met een toenemend aantal comorbiditeiten en uitdagingen bij het bereiken van een adequate inname van energie en essentiële voedingsstoffen. Dit betekent dat aandoeningen zoals sarcopenie (progressief spierverlies), ondervoeding en kwetsbaarheid vaak voorkomen en elkaar overlappen bij de oudere bevolking en een negatieve invloed kunnen hebben op de kwaliteit van leven en onafhankelijkheid.^22,23 Leeftijdsgerelateerde chronische laaggradige ontsteking kan een belangrijke bijdrage leveren aan sarcopenie.^24,25 Als zodanig kunnen de ontstekingsremmende effecten van EPA en DHA gunstig zijn bij het vertragen van leeftijdsgerelateerd spierverlies (sarcopenie).²⁶ Bovendien kunnen omega-3 vetzuren de spiereiwitsynthese moduleren, wat de spierkracht en -functie bevordert.²⁷ Het is daarom van toenemend belang voor de medische gemeenschap om ervoor te zorgen dat EPA- en DHA-supplementatie op lange termijn, in combinatie met lichaamsbeweging, deel uitmaakt van het voedingsmanagement van oudere mensen.
• Cachexie bij kanker: Cachexie bij kanker - een wegkwijnend syndroom dat wordt gekenmerkt door gewichtsverlies, anorexia en fysieke zwakte - treft ongeveer 50-80% van de kankerpatiënten en heeft een negatieve invloed op de klinische prognose, de effectiviteit van de therapie en het sterftecijfer.^{8,29,30,31,32,33} De precieze mechanismen van de aandoening zijn niet goed begrepen, maar chronische systemische ontsteking lijkt bij de meeste patiënten een cruciale rol te spelen.³⁴ Gezien hun vermogen om ontsteking te verminderen, krijgen interventies met DHA en EPA bij kankerpatiënten steeds meer aandacht. Belangrijk is dat bestaand bewijs aantoont dat EPA en DHA veilig zijn en goed worden verdragen bij kankerpatiënten.^35,36 Bovendien zijn er aanwijzingen dat suppletie met omega-3 LCPUFA's in combinatie met een hoog eiwitgehalte een gunstig effect zou kunnen hebben op de levenskwaliteit bij kankerpatiënten.³⁷ De huidige aanbevelingen voor het gebruik ervan bij kankerpatiënten zijn echter zwak, wat wijst op de noodzaak van meer wetenschappelijk onderzoek naar de voordelen van EPA en DHA bij kankerpatiënten in het bijzonder.³⁸
• Chirurgische patiënten: Ondervoeding is een ernstige risicofactor voor chirurgische complicaties, die leidt tot een langer verblijf in het ziekenhuis, een grotere kwetsbaarheid voor infecties en een hoger sterftecijfer. Om chirurgische complicaties te voorkomen, pleit het Enhanced Recovery After Surgery concept - bekend als ERAS - voor de integratie van perioperatieve voedingstherapie in de algehele behandeling van patiënten.³⁹ Omdat een operatie gepaard gaat met verhoogde stress en ontsteking in het lichaam, kan het nuttig zijn om DHA en EPA toe te voegen aan de perioperatieve immunonutritietherapie, om overmatige ontsteking te helpen verminderen en het herstel van de patiënt te ondersteunen.

Wat betekent dit voor de rol van EPA en DHA in innovatieve medische voedingsoplossingen? 

Ondanks de veelbelovende bevindingen die hier worden gedeeld, is het momenteel beschikbare onderzoek beperkt en inconsistent, vanwege variaties in dosering, timing en duur van de supplementen, basisvoedingstoestand, klinische toestand en medicijngebruik. Er wordt bijvoorbeeld steeds meer erkend dat multimodale interventies het meest veelbelovend zijn voor de behandeling van kanker cachexie, maar het meeste klinische bewijs is afkomstig van onderzoeken waarbij slechts één therapie wordt gebruikt. Het is ook duidelijk dat DHA en EPA een rol spelen in de perioperatieve immuunvoeding, maar meer goed opgezette onderzoeken zouden duidelijker bewijs kunnen leveren voor het gebruik ervan en de optimale timing en duur kunnen bevestigen. Dit benadrukt de behoefte aan betere gecontroleerde interventiestudies die zullen helpen om de voordelen van EPA en DHA in specifieke patiëntengroepen verder te definiëren en de ontwikkeling van meer gepersonaliseerde en effectieve medische voedingsproducten zullen inspireren. Bovendien zijn voortdurende inzichten in patiënten van cruciaal belang bij het onderwijzen van medische voedingsgemeenschappen over de nieuwste voorkeuren van patiënten, zodat ze smakelijkere en aantrekkelijkere medische voedingsproducten kunnen maken.